Thực phẩm là gì? Khái niệm thực phẩm

Thực phẩm là gì? Phân loại và tổng hợp các nhóm thực phẩm giàu dinh dưỡng. Sau đây, Luật Quốc Bảo sẽ tư vấn và chia sẻ thông tin về vấn đề thực phẩm cũng như dịch vụ làm giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm. Mời Quý bạn cùng tham khảo bài viết. 

Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý về an toàn vệ sinh thực phẩm, vui lòng liên hệ với Luật Quốc Bảo qua số hotline/zalo: 076 338 7788. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho quý khách miễn phí.

Thực phẩm là gì?

Thực phẩm, còn được gọi là thức ăn, là một tên phổ biến cho các mặt hàng bao gồm các chất như tinh bột (carbohydrate), chất béo (lipid), protein (protein) hoặc nước. Đây là những chất cơ bản mà con người có thể tiêu thụ trực tiếp thông qua ăn hoặc uống.

Thực phẩm là một phần thiết yếu của việc có thể sống và có thể hấp thụ dinh dưỡng để tồn tại, không phải vì sở thích cá nhân. Chúng thường có nguồn gốc từ động vật, thực vật, vi sinh vật hoặc các chế phẩm từ các nguồn này.

Khái niệm thực phẩm

Ở mỗi một quốc gia khác nhau, mỗi một nền văn hóa, phong tục tập quán khác nhau lại đưa ra một khái niệm riêng về thực phẩm là gì?.

Tùy vào quan niệm và tôn giáo của mỗi nước mà có những thứ được coi là loại thực phẩm đem lại những dưỡng chất tuyệt vời cho cơ thể nhưng có những nước khác lại không coi đó là thực phẩm.

Ví dụ như ở nhiều nước phương Tây họ không ăn thịt chó và cũng không coi chó là loài động vật nuôi để lấy thịt. Tuy nhiên ở một số nước phương Đông, trong đó có Việt Nam thì từ lâu thịt chó lại là một món ăn rất được yêu thích, giàu đạm và protein.

Hai nguồn thực phẩm chính

Hầu hết các nguồn thực phẩm đều có nguồn gốc thực vật. Thức ăn đến từ động vật, nguồn dinh dưỡng của chúng cũng là thực vật. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể chia thức ăn thành 2 nguồn chính như sau:

Thực vật

Thực vật là nguồn thực phẩm chính và có thể được sử dụng cho nhiều bộ phận khác nhau như thân, lá, hoa, trái cây, hạt và rễ. Các loại hạt được cho là có giá trị dinh dưỡng cao và được sử dụng rộng rãi làm thực phẩm cho động vật và con người.

Các loại hạt thường chứa chất béo không bão hòa và cung cấp mức độ axit béo omega 3 và omega 6 đáng kể. Nhưng hãy nhớ rằng, không phải tất cả các loại hạt đều có thể ăn được.

Quả mọng hoặc trái cây là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống của hầu hết các nền văn hóa. Chúng cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và một số hợp chất có lợi cho cơ thể. Một số loại trái cây thực vật, chẳng hạn như cà chua, bí ngô và cà tím, được ăn như rau. Nhưng một số người khác cần phải trải qua quá trình xử lý để được sử dụng.

Rau cũng là một thực phẩm quan trọng, chúng cung cấp vitamin và chất xơ cho cơ thể. Rau thường bao gồm rau củ (khoai tây và cà rốt,…), củ (hành tây, sắn, khoai lang,…), rau lá (rau bina và rau diếp), măng non (măng và măng tây), và cụm hoa (atisô và bông cải xanh) và các loại rau khác như bắp cải hoặc súp lơ.

Động vật

Thịt là một trong những ví dụ tốt nhất về thực phẩm có nguồn gốc động vật, nó có thể là một cơ quan hoặc một phần của cơ thể động vật.

Các loại thực phẩm có nguồn gốc từ động vật cũng khá đa dạng, như sữa, các sản phẩm từ sữa; động vật đẻ trứng và trứng của chúng (trứng gà, trứng cút,…) và các cơ quan nội tạng của động vật.

Thực phẩm là gì? Phụ gia thực phẩm 

Có bao nhiêu loại thực phẩm? Thực phẩm là gì?

Thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng là một từ được sử dụng để chỉ các loại thực phẩm có thành phần mới hoặc nhiều thành phần hiện có được thêm vào để thực hiện một chức năng bổ sung.

Đây thường là một loại thực phẩm liên quan đến tăng cường sức khỏe hoặc phòng ngừa bệnh tật, ngăn ngừa một số bệnh nhất định. Nhưng chúng không phải là một phương thuốc chữa bệnh và không thể được sử dụng như một sự thay thế cho thuốc.

Thực phẩm đông lạnh

Thực phẩm đông lạnh là một trong những phương pháp bảo quản phổ biến nhất hiện nay. Phương pháp này có thể làm chậm sự phân hủy của thực phẩm và ức chế sự phát triển của vi khuẩn hư hỏng.

Phương pháp đóng băng hoặc đóng băng là một công nghệ đóng băng sử dụng nhiệt độ cực thấp của nitơ lỏng -196 ° C (-320 ° F).

Thực phẩm tươi sống

Thực phẩm tươi sống, còn được gọi là thực phẩm tươi sống, là thực phẩm chưa được bảo quản, chưa được chế biến và đặc biệt là chưa bị hư hỏng. Chúng được hiểu là thực phẩm chưa trải qua quá trình hút thuốc, lên men, ngâm, đóng hộp,…

Đối với rau, khi được gọi là tươi, có nghĩa là chúng vừa được thu hoạch, vừa được xử lý theo tiêu chuẩn “sau thu hoạch”. Những sản phẩm này phải được đảm bảo không bị hư hỏng, nghiền nát hoặc héo.

Thực phẩm chế biến sẵn

Thực phẩm chế biến sẵn là thực phẩm đã bị ảnh hưởng bởi một hoặc nhiều quy trình sau: đông lạnh, đóng hộp, sấy khô hoặc chịu tác động của nhiệt như: chiên, xào, nướng, áp suất. chảo…

Món ăn sẽ có nhiều màu sắc và hương vị khác nhau. Đó là lý do tại sao hàm lượng dinh dưỡng bên trong chúng cũng có một chút thay đổi. Thực phẩm chế biến cần có quy trình xử lý và bảo quản phù hợp để đảm bảo chất lượng và an toàn cho người sử dụng.

Thực phẩm cắm trại

Đây là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ các sản phẩm bao gồm các thành phần được sử dụng để chuẩn bị phù hợp cho cắm trại và du lịch bụi. Chúng thường được đông khô để khử nước thực phẩm để dễ bảo quản và di động.

Bên cạnh đó, mọi người cũng sử dụng phương pháp mất nước để làm cho thực phẩm nhỏ gọn và dễ mang theo. Tuy nhiên, so với đông khô, phương pháp này sẽ làm cho thực phẩm cảm thấy nặng hơn.

Thực phẩm ăn kiêng

Thực phẩm ăn kiêng hay còn gọi là thức ăn kiêng là sản phẩm được sử dụng cho các chế độ ăn kiêng để giảm chất béo, carbohydrate hay đường… dung nạp vào cơ thể. Mục đích chủ yếu là để giảm cân, giảm béo hoặc thay đổi loại cơ thể.

Điểm cốt yếu của môt sản phẩm ăn kiêng chính là tìm ra một loại thực phẩm khác có chỉ số năng lượng thấp chấp nhận được để thay thế cho những sản phẩm có chỉ số năng lượng cao.

Các loại ngũ cốc hay hạt là một trong những lựa chọn hàng đầu để thêm vào sản phẩm dành cho chế độ giảm cân vì chúng giàu chất xơ nhưng lại ít hoặc không có tinh bột.

Thực phẩm bổ dưỡng

Trái cây và quả mọng

Trái cây và quả mọng là một trong những thực phẩm lành mạnh và bổ dưỡng phổ biến nhất thế giới.

Những thực phẩm này không chỉ ngọt và bổ dưỡng, mà chúng còn dễ dàng kết hợp vào chế độ ăn uống của bạn vì chúng dễ chế biến và đôi khi sẵn sàng để đi.

Các loại thịt

Thịt là một nguồn cung cấp thực phẩm cực tốt và giàu dinh dưỡng. Trong khi thịt bò chứa nhiều sắt thì thịt ức gà lại rất giàu protein.

Quả hạch và các loại hạt

Những loại thực phẩm này giòn, ngon và hơn hết là chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng mà nhiều người không có đủ, bao gồm magiê và vitamin E.

Quả hạch và các loại hạt thường cũng không cần sơ chế quá nhiều, hiện nay chúng được bán rất nhiều trên thị trường. Chúng rất dễ bổ sung vào chế độ ăn hoặc dùng như một loại thức ăn bình thường.

Rau

Rau là nguồn giàu chất xơ nhất trên thế giới. Bên cạnh đó, chúng còn cung cấp các khoáng chất và vitamin khác, đặc biệt là chúng dễ dàng bổ sung vào chế độ ăn uống và hương vị dễ dàng cho trẻ em.

Cá và hải sản

Chúng đặc biệt giàu axit béo omega 3 và iốt, hai chất dinh dưỡng mà hầu hết mọi người thiếu.

Các nghiên cứu cho thấy những người ăn nhiều hải sản nhất – đặc biệt là cá – có xu hướng sống lâu hơn và giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh, bao gồm bệnh tim, mất trí nhớ và trầm cảm.

Ngũ cốc

Đây là một trong những loại thực phẩm phổ biến nhất và hiện đang là lương thực chính của hơn một nửa dân số thế giới. Trong đó, gạo lứt, yến mạch hay diêm mạch đều chứa khá nhiều chất xơ, vitamin B1 và ​​magiê.

Trên đây là những thông tin giúp bạn hiểu hơn về thực phẩm là gì và cách phân loại của chúng. Hy vọng bài viết mang đến cho bạn những thông tin bổ ích!

Top 8 nhóm thực phẩm bổ ích

Mọi người cần ăn đa dạng các thực phẩm. Có 8 nhóm thực phẩm nên ăn cân đối:

Nhóm 1 là các loại thực phẩm ngũ cốc như cơm, khoai, ngô, sắn…đây là nhóm cung cấp năng lượng để cơ thể hoạt động.

Nhóm 2 gồm các loại hạt, như đậu, đỗ, vừng, lạc,… là nguồn cung cấp chất đạm thực vật cho cơ thể.

Nhóm 3 là sữa và các sản phẩm từ sữa, đây là nguồn cung cấp chất đạm động vật và canxi quan trọng cho cơ thể.

Nhóm 4 là nhóm thịt các loại, cá, hải sản, nhóm này cung cấp chất đạm động vật, đặc biệt các a xít amin cần thiết mà cơ thể người không tự tổng hợp được.

Nhóm 5 là trứng và các sản phẩm của trứng là nguồn cung cấp chất đạm động vật và nhiều chất dinh dưỡng quý cho cơ thể.

Nhóm 6 là nhóm củ quả màu vàng, da cam, màu đỏ như cà rốt, bí ngô, gấc, cà chua hoặc rau tươi có màu xanh thẫm là nguồn cung cấp vitamin và chất khoáng chủ yếu cho cơ thể. Loại rau càng càng sẫm màu càng có giá trị dinh dưỡng với cơ thể.

Nhóm 7 là rau củ quả khác như su hào, củ cải cung cấp vitamin, chất khoáng và chất xơ.

Nhóm 8 là dầu ăn, mỡ các loại là nguồn cung cấp năng lượng và các a xít béo cần thiết cho cơ thể.

Ngoài ra, cơ thể của con người 50 – 70 % là nước vì thế việc cung cấp đủ nước vô cùng quan trọng. Bác sĩ khuyến cáo nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.

Một số khái niệm liên quan đến thực phẩm

Bên cạnh những thông tin trên, chúng tôi xin gửi đến quý độc giả một số khái niệm liên quan đến thực phẩm theo quy định tại Điều 2 Luật An toàn Vệ sinh Thực phẩm 2010 sửa đổi, bổ sung 2018 sau:

– An toàn thực phẩm là việc bảo đảm để thực phẩm không gây hại đến sức khỏe, tính mạng con người.

– Bệnh truyền qua thực phẩm là bệnh do ăn, uống thực phẩm bị nhiễm tác nhân gây bệnh.

– Chất hỗ trợ chế biến thực phẩm là chất được chủ định sử dụng trong quá trình chế biến nguyên liệu thực phẩm hay các thành phần của thực phẩm nhằm thực hiện mục đích công nghệ, có thể được tách ra hoặc còn lại trong thực phẩm.

– Chế biến thực phẩm là quá trình xử lý thực phẩm đã qua sơ chế hoặc thực phẩm tươi sống theo phương pháp công nghiệp hoặc thủ công để tạo thành nguyên liệu thực phẩm hoặc sản phẩm thực phẩm.

– Cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống là cơ sở chế biến thức ăn bao gồm cửa hàng, quầy hàng kinh doanh thức ăn ngay, thực phẩm chín, nhà hàng ăn uống, cơ sở chế biến suất ăn sẵn, căng-tin và bếp ăn tập thể.

– Điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm là những quy chuẩn kỹ thuật và những quy định khác đối với thực phẩm, cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm và hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành nhằm mục đích bảo đảm thực phẩm an toàn đối với sức khỏe, tính mạng con người.

– Kiểm nghiệm thực phẩm là việc thực hiện một hoặc các hoạt động thử nghiệm, đánh giá sự phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật và tiêu chuẩn tương ứng đối với thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, chất bổ sung vào thực phẩm, bao gói, dụng cụ, vật liệu chứa đựng thực phẩm.

– Kinh doanh thực phẩm là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động giới thiệu, dịch vụ bảo quản, dịch vụ vận chuyển hoặc buôn bán thực phẩm.

– Lô sản phẩm thực phẩm là một số lượng xác định của một loại sản phẩm cùng tên, chất lượng, nguyên liệu, thời hạn sử dụng và cùng được sản xuất tại một cơ sở.

– Ngộ độc thực phẩm là tình trạng bệnh lý do hấp thụ thực phẩm bị ô nhiễm hoặc có chứa chất độc.

– Nguy cơ ô nhiễm thực phẩm là khả năng các tác nhân gây ô nhiễm xâm nhập vào thực phẩm trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

>>> Xem thêm: Giấy chứng nhận vệ sinh ATTP

– Ô nhiễm thực phẩm là sự xuất hiện tác nhân làm ô nhiễm thực phẩm gây hại đến sức khỏe, tính mạng con người.

– Phụ gia thực phẩm là chất được chủ định đưa vào thực phẩm trong quá trình sản xuất, có hoặc không có giá trị dinh dưỡng, nhằm giữ hoặc cải thiện đặc tính của thực phẩm.

– Sản xuất thực phẩm là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, thu hái, đánh bắt, khai thác, sơ chế, chế biến, bao gói, bảo quản để tạo ra thực phẩm.

– Sản xuất ban đầu là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, thu hái, đánh bắt, khai thác.

– Sơ chế thực phẩm là việc xử lý sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thu hái, đánh bắt, khai thác nhằm tạo ra thực phẩm tươi sống có thể ăn ngay hoặc tạo ra nguyên liệu thực phẩm hoặc bán thành phẩm cho khâu chế biến thực phẩm.

– Sự cố về an toàn thực phẩm là tình huống xảy ra do ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền qua thực phẩm hoặc các tình huống khác phát sinh từ thực phẩm gây hại trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng con người.

– Tác nhân gây ô nhiễm là yếu tố không mong muốn, không được chủ động cho thêm vào thực phẩm, có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến an toàn thực phẩm.

– Thời hạn sử dụng thực phẩm là thời hạn mà thực phẩm vẫn giữ được giá trị dinh dưỡng và bảo đảm an toàn trong điều kiện bảo quản được ghi trên nhãn theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Câu hỏi thường gặp

Thực phẩm là gì? Dịch vụ cấp giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm

Hỏi: Cho ví dụ về các nhóm thực phẩm thường gặp

4 nhóm thực phẩm dinh dưỡng rất cần thiết cho trẻ em nếu muốn phát triển khoẻ mạnh cần rất nhiều sự bổ sung dinh dưỡng từ đa dạng các loại thực phẩm nhằm đảm bảo sự hoàn thiện từ bên trong.

Chính vì thế việc tìm hiểu các nhóm thực phẩm cần thiết cho trẻ là điều hết sức quan trọng và cha mẹ cần nắm được những loại thực phẩm này để nấu ăn cho trẻ hợp lý, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.

Trẻ em muốn phát triển khỏe mạnh cần rất nhiều sự bổ sung dinh dưỡng từ đa dạng các loại thực phẩm

1. Nhóm thực phẩm cung cấp chất bột – đường

Thực phẩm giàu chất bột đường thường gặp trong bữa ăn hàng ngày là gạo, mì, bún, phở, khoai, trái cây… Đây là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho cơ thể và là nguyên liệu để tạo ra các tế bào. Chất bột-đường cung cấp 50- 60% tổng nhu cầu năng lượng hàng ngày của trẻ.

2. Nhóm thực phẩm cung cấp chất đạm

Thực phẩm giàu đạm thường gặp trong bữa ăn hàng ngày là thịt, cá, tôm, cua, lươn, đậu,…, được chia thành 2 nhóm nhỏ là đạm có nguồn gốc động vật (đạm cung cấp từ thịt, cá, tôm…) và đạm có nguồn gốc thực vật (đạm cung cấp từ các loại đậu, gạo, nếp…).

Chất đạm là vật liệu chính để xây dựng nên các tế bào, tạo ra dịch tiêu hóa, các nội tiết tố, các protein huyết thanh, …, vai trò tạo hình của chất đạm đặc biệt quan trọng đối với trẻ em, phụ nữ mang thai.

Chất đạm cũng là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể. Nhu cầu chất đạm của trẻ được tính theo tuổi: ở trẻ còn bú mẹ: Từ 2-2,5 g/kg cân nặng/ngày, trẻ lớn: 2-3 g/kg cân nặng/ngày.

3. Nhóm thực phẩm cung cấp chất béo

Thực phẩm cung cấp chất béo được sử dụng hàng ngày là dầu, mỡ, bơ, phô mai… Chất béo có nguổn gốc động vật sống trên cạn: mỡ heo, mỡ bò, mỡ dê… chủ yếu có các acid béo bão hòa, chứa nhiều cholesterol và khó hấp thu.

Thực phẩm cung cấp chất béo được sử dụng hàng ngày là dầu, mỡ, bơ, phô mai

Chất béo có nguồn gốc thực vật: dầu mè, dầu nành, dầu hướng dương… có các acid béo cần thiết, vitamin E, và hoàn toàn không có cholesterol. Loại chất béo này được khuyến khích sử dụng trong bữa ăn hàng ngày của trẻ.

Chất béo có nguồn gốc từ các động vật sống ở biển: chứa nhiều vitamin A, các acid béo không no, đặc biệt là acid arachíndonic rất tốt cho cơ thể.

Chất béo là nguồn thực phẩm giàu năng lượng, là thành phân của màng tế bào, mô não… vì vậy nếu cung cấp đủ sẽ giúp cho trẻ phát triển trí não tốt, chất béo là dung môi giúp cơ thể hấp thu tốt các vitamin A, D, E, K.

4. Nhóm thực phẩm cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ

Các loại rau, củ, quả, trái cây là nguồn thực phẩm cung cấp vitamin, chất khoáng, chất xơ. Chất xơ không cung cấp năng lượng và dưỡng chất, nhưng giúp chống táo bón, ngăn cản sự hấp thu nhanh của glucose từ ruột non vào máu, tạo điều kiện cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột phát triển, hạn chế sự phát triển của các vi khuẩn có hại trong đường ruột, góp phần bài xuất cholesterol ra khỏi cơ thể, có ý nghĩa trong phòng bệnh xơ vữa động mạch, và giảm ung thư đường tiêu hóa.

Các loại rau, củ, quả, trái cây là nguồn thực phẩm cung cấp vitamin, chất khoáng, chất xơ.

Cung cấp đủ các vitamin sẽ bảo đảm cho các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, phòng ngừa bệnh tật, một số vitamin còn có vai trò chống lại hiện tượng oxi hóa trong cơ thể (vitamin A, vitamin c, vitamin E). Các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, D, E, K thuờng có nhiều trong bơ, trứng, gan, sữa, các loại hạt có dầu… Các vitamin tan trong nuớc như vitamin nhóm B, vitamin c thường có nhiều trong các loại rau, củ, trái cây, ngũ cốc…

Các loại hạt, ngũ cốc rất giàu vitamin

Các chất khoáng (calcium, phosphorus, potassium, sodium, chioride, magnesium, đồng, kẽm, iốt, sắt …) làm nhiệm vụ xúc tác hoạt động của các men trong cơ thể, là cấu trúc của một số bộ phận (ví dụ: calcium là thành phần của xương và răng), tham gia vào sự co cơ, sự dẫn truyền của các xung động thần kinh

Trên đây là thông tin về thực phẩm và an toàn vệ sinh thực phẩm của Luật Quốc Bảo gửi đến Quý khách hàng tham khảo. 

Nếu bạn vẫn còn vướng mắc, chưa rõ ràng hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, vui lòng liên hệ với Luật Quốc Bảo qua số hotline/zalo: 076 338 7788. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho quý khách miễn phí.

> Xem thêm:

Dịch vụ làm giấy VSATTP

Tự công bố sản phẩm