Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường năm 2022

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường như thế nào? Hãy tham khảo ngay bài viết sau đây của Luật Quốc Bảo để hiểu rõ thông tin hơn nhé. Mời Quý khách cùng tìm hiểu.

Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý hay bất kỳ thắc mắc có mong muốn được giải đáp nhanh chóng, vui lòng liên hệ với Luật Quốc Bảo qua số hotline/zalo: 076 338 7788. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho quý khách miễn phí. 

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường?

Vai trò của pháp luật trong bảo vệ môi trường “Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với cuộc sống của con người, sinh vật và đối với sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước, dân tộc và nhân loại”.

Vấn đề môi trường là vấn đề sống còn không chỉ đối với Việt Nam, mà đối với mọi quốc gia và mọi người dân trên thế giới, vì vậy bảo vệ môi trường là nhiệm vụ cần thiết, nhất là trong tình hình hiện nay, nếu môi trường đang bị ô nhiễm nghiêm trọng do tác động của chính con người chúng ta thì nhiệm vụ đó càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Nhà nước luôn đề cao vai trò của pháp luật trong việc bảo vệ môi trường đời sống xã hội. “Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, không ngừng tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa…”

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Vì vậy, khi thực hiện quản lý trong bất kỳ lĩnh vực nào, Nhà nước đều sử dụng pháp luật như một công cụ cần thiết, hữu ích và phổ biến nhất.

Quyền lực pháp lý đảm bảo cho Nhà nước thực hiện có hiệu quả quyền lực của mình trên mọi mặt của đời sống xã hội.

Bảo vệ môi trường cũng không ngoại lệ, bảo vệ môi trường là sự nghiệp chung của toàn xã hội, đòi hỏi sự tham gia tích cực của mọi người với các biện pháp khác nhau. Biện pháp quan trọng nhất là sử dụng pháp luật để quản lý và bảo vệ môi trường.

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Trong bối cảnh xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và xây dựng đất nước phát triển bền vững thì việc sử dụng pháp luật như một công cụ hiệu quả nhất để bảo vệ môi trường là hết sức cần thiết, pháp luật ngày càng có vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường.

Tổng hợp các Khái niệm

Môi trường:

Môi trường là một khái niệm rất rộng, bao gồm tất cả các yếu tố bao quanh con người và có những ảnh hưởng nhất định đến hoạt động và cuộc sống của con người. Không gian sống của con người và sinh vật, là nơi tồn đọng của rác thải sinh hoạt,….

Đối với con người, môi trường chứa đựng nội dung rộng lớn. “Theo định nghĩa của UNESSCO (1981), môi trường của con người bao gồm tất cả các hệ thống tự nhiên và hệ thống nhân tạo, hữu hình và vô hình, trong đó con người sống. bằng sức lao động của mình, họ khai thác tài nguyên thiên nhiên và nhân tạo để thoả mãn nhu cầu của mình.

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Môi trường trong lĩnh vực khoa học pháp lý được hiểu là mối quan hệ giữa con người và tự nhiên, trong đó môi trường được hiểu là các yếu tố, hoàn cảnh, điều kiện tự nhiên bao quanh con người.

Theo Điều 1 Luật Bảo vệ môi trường quy định: “Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo có quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất, sự tồn tại và phát triển của con người và thiên nhiên ”

Bảo vệ môi trường:

Theo quy định tại Điều 1 Luật Bảo vệ môi trường, “Bảo vệ môi trường được quy định trong Luật này là các hoạt động giữ gìn môi trường sạch đẹp, cải thiện môi trường, đảm bảo cân bằng sinh thái, ngăn ngừa và khắc phục hậu quả xấu do con người và thiên nhiên gây ra. bảo vệ môi trường, khai thác, sử dụng hợp lý và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên ”

Pháp luật:

“là hệ thống các quy tắc xử sự chung do Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận và bảo đảm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo mục tiêu, định hướng của Nhà nước.

Vì vậy, pháp luật là khuôn mẫu, chuẩn mực hướng dẫn cách ứng xử cho mọi người trong xã hội, để mọi chủ thể trong xã hội tìm ra cách ứng xử phù hợp với ý chí, nguyện vọng của đất nước và giúp nhà nước quản lý xã hội, thiết lập và duy trì trật tự xã hội. Các lĩnh vực của đời sống xã hội mà pháp luật bao trùm rộng khắp, trong đó có môi trường.

Luật Bảo vệ môi trường:

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Ngày 23 tháng 6 năm 2014, Luật Bảo vệ môi trường đã được thông qua tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIII, gồm 20 chương, 170 điều.

Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 kế thừa những nội dung và cấu trúc cơ bản của Luật Bảo vệ môi trường năm 2005; Luật Bảo vệ môi trường cũng dựa trên nền tảng hiện có của luật cũ và tình hình thực tế; khắc phục hạn chế của các điều khoản thiếu tính thi hành; luật hóa các chủ trương, chính sách mới về bảo vệ môi trường (BVMT);

mở rộng và cụ thể hóa một số nội dung về bảo vệ môi trường; xử lý những nội dung trùng lặp, mâu thuẫn với các luật khác để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; tạo tiền đề pháp lý để xây dựng các nghị định về bảo vệ môi trường và xây dựng pháp luật về bảo vệ các thành phần môi trường trong tương lai.

Đặc điểm của pháp luật về bảo vệ môi trường

Luật bảo vệ môi trường là ngành luật điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan trực tiếp đến việc khai thác, quản lý và bảo vệ môi trường. Qua đó, chúng ta thấy rằng pháp luật về bảo vệ môi trường có những đặc điểm nổi bật sau:

Thứ nhất, luật bảo vệ môi trường ở Việt Nam ra đời muộn hơn so với các lĩnh vực luật khác.

Có thể nói, trong hệ thống pháp luật Việt Nam, pháp luật về bảo vệ môi trường là lĩnh vực mới nhất. Nguyên nhân là do vấn đề môi trường thực sự đặt ra nhiều thách thức khi chúng ta tiến hành công cuộc đổi mới từ trước đến nay.

Trong thời gian đó, vấn đề môi trường ngày càng trở nên nghiêm trọng: ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, môi trường đất…

Vì vậy, vấn đề bảo vệ môi trường được đặt ra và thực hiện. 

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Thứ hai, pháp luật về bảo vệ môi trường đã phát triển nhanh chóng và ngày càng hoàn thiện hơn.

Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã mang lại cho đất nước những thành tựu to lớn, nhưng cũng đặt ra cho nước ta những vấn đề lớn về môi trường và phát triển bền vững.

Thứ ba, pháp luật bảo vệ môi trường liên quan trực tiếp đến hoạt động quản lý nhà nước về môi trường và nhiều lĩnh vực pháp luật khác của Việt Nam.

Hoạt động môi trường nhằm bảo vệ lợi ích của nhà nước, cộng đồng và xã hội. Nhà nước là chủ thể thay mặt nhân dân quản lý và bảo vệ lợi ích chung của cộng đồng.

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Thứ tư, luật bảo vệ môi trường chịu sự điều chỉnh của các công ước quốc tế về môi trường. Đây là một đặc điểm của luật bảo vệ môi trường hiện hành của nước ta.

Do môi trường thống nhất nên các yếu tố và thành phần môi trường của Việt Nam vừa là đối tượng tác động của luật pháp trong nước, vừa là đối tượng tác động của các điều ước quốc tế về môi trường mà Việt Nam là thành viên.

Vì vậy, pháp luật về bảo vệ môi trường ở Việt Nam cũng được xây dựng hài hòa với các điều ước quốc tế về môi trường và chịu sự tác động của các thành viên đó.

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường là gì? 

Pháp luật bảo vệ môi trường có liên quan trực tiếp đến hoạt động quản lí nhà nước về môi trường và nhiều lĩnh vực pháp luật khác của Việt Nam.

Hoạt động môi trường là hướng tới bảo vệ những lợi ích của nhà nước, lợi ích cộng đồng và xã hội. Pháp luật điều chỉnh những mối quan hệ xã hội,là công cụ cơ bản và quan trọng nhất để quản lí mọi mặt của đời sống xã hội, mọi hành vi, xử sự của con người đều phải tuân theo pháp luật, vấn đề bảo vệ môi trường cũng không ngoại lệ.

Là một lĩnh vực trong hệ thống pháp luật Việt Nam, Luật bảo vệ môi trường  là cơ sở pháp lí cho việc quy định cơ cấu tổ chức của các cơ quan quản lí nhà nước đối với lĩnh vực bảo vệ môi trường, là cơ sở pháp lí cho hoạt động thanh tra kiểm tra, giám sát, xử lí vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, và là cơ sở pháp lí cho công tác bảo vệ môi trường.

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Thứ nhất, Luật Bảo vệ môi trường là một lĩnh vực trong hệ thống pháp luật Việt Nam sẽ được phổ biến rộng rãi từ đó. Bằng sức mạnh của mình,

Báo cáo chuyên đề về những nội dung cơ bản, điểm mới của Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 và tình hình xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành luật, yêu cầu các cá nhân, tổ chức thực hiện theo quy định của pháp luật.

Khi cần thiết, nhà nước có thể sử dụng các biện pháp cưỡng chế để bảo vệ việc thực thi pháp luật, đảm bảo pháp luật bảo vệ môi trường và các lĩnh vực pháp luật khác được thực thi nghiêm túc. điều chỉnh.

Thứ hai, pháp luật là cơ sở pháp lý để quy định cơ cấu tổ chức của các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 quy định “Nhà nước thống nhất quản lý về bảo vệ môi trường trong phạm vi cả nước, lập quy hoạch bảo vệ môi trường, xây dựng tiềm lực hoạt động bảo vệ môi trường ở trung ương và địa phương”.

Luật bảo vệ môi trường đã quy định việc thống nhất các cơ quan nhà nước, xây dựng hệ thống cơ quan quản lý về bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước, từ trung ương đến địa phương. Tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động bảo vệ môi trường.

Thứ ba, pháp luật là cơ sở pháp lý để kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.

“Các cơ quan nhà nước trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình có trách nhiệm tổ chức điều tra, nghiên cứu, đánh giá hiện trạng môi trường, định kỳ báo cáo Quốc hội về tình hình môi trường; xác định các khu vực ô nhiễm môi trường và thông báo cho người dân biết; có kế hoạch phòng, chống suy thoái môi trường, ô nhiễm môi trường, sự cố môi trường ”(Điều 10 Luật Bảo vệ môi trường 2014).

Nhà nước khuyến khích các hoạt động sử dụng, khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên, ứng dụng công nghệ sinh học tiên tiến, thân thiện với môi trường, …

Việc kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên, Nhà nước định kỳ hàng năm hoặc kiểm tra đột xuất trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật do nhà nước ban hành.

Việc xử lý vi phạm được áp dụng đối với mọi cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước vô tình hoặc cố ý vi phạm các quy định của nhà nước trong lĩnh vực môi trường.

Thứ tư, pháp luật là cơ sở pháp lý để bảo vệ môi trường.

Theo quy định của pháp luật, công tác bảo vệ môi trường được các cá nhân, tổ chức thực hiện một cách khoa học, hiệu quả, có tác động to lớn đến công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Nhờ có pháp luật, Nhà nước mới kịp thời phát hiện, kiểm tra, ngăn chặn những hành vi lệch lạc, có hại cho môi trường.

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Đồng thời, tuyên dương, khen thưởng các tổ chức, cá nhân có đóng góp tích cực trong công tác bảo vệ môi trường. Căn cứ vào các văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước, các cơ quan nhà nước ban hành, mỗi tổ chức, cá nhân đều tuân theo để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.    

Có thể thấy pháp luật có vai trò của pháp luật đối với việc bảo vệ môi trường ở nước ta hiện nay. Đặc biệt trong tình hình đó, công tác bảo vệ môi trường ở nước ta tuy đã đạt được nhiều thành tựu nhưng cũng bộc lộ những hạn chế nhất định, đặt ra nhiều khó khăn trong công tác bảo vệ môi trường – vấn đề sống còn của nhân loại.

Vì vậy, vai trò của pháp luật trong việc bảo vệ môi trường ngày càng được nhấn mạnh.

Thực trạng vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường ở Việt nam hiện nay

Những thành tựu:

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Thứ nhất, xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Giai đoạn 2005 – 2010 được coi là giai đoạn thành công nhất trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường, đánh dấu đầu tiên là việc Quốc hội thông qua Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 (thay thế Luật Bảo vệ môi trường). 1993) với nhiều quy định mới được bổ sung.

Năm 2008, Quốc hội tiếp tục thông qua Luật Đa dạng sinh học, tạo bước ngoặt mới trong việc hình thành và phát triển hành lang pháp lý về bảo tồn đa dạng sinh học.

Cho đến nay, với tổng số 66 văn bản dưới luật được xây dựng và ban hành, trong đó 23 văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, 43 văn bản cấp Bộ đã tạo thành hệ thống. Pháp luật về bảo vệ môi trường tương đối toàn diện và đồng bộ, góp phần to lớn vào việc đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Thứ hai, hệ thống cơ quan nhà nước về bảo vệ môi trường ngày càng được hoàn thiện. Sau 5 năm thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2005, hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường từ Trung ương đến địa phương từng bước được củng cố và đi vào hoạt động ổn định.

Ở Trung ương, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Tổng cục Môi trường trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. Các Bộ, ngành đều đã thành lập các đầu mối quản lý môi trường. Ở địa phương, đã thành lập các Chi cục Bảo vệ môi trường thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường

Thứ ba, đặc biệt là tăng cường kiểm soát ô nhiễm và quản lý chất thải.

Hoạt động kiểm soát môi trường tại các khu công nghiệp, kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí, quản lý nhập khẩu phế liệu, kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề … đã đạt được những thành tựu đáng kể.

Thứ tư, các hoạt động phục hồi và cải thiện chất lượng môi trường được đẩy mạnh.

Tính đến nay, trong tổng số 439 cơ sở gây ô nhiễm quan trọng phải hoàn thành xử lý, có 325 cơ sở không còn hoạt động. gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng (chiếm 74%) và 114 cơ sở đang thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả (chiếm 26%).

Thứ năm, công tác bảo tồn đa dạng sinh học được triển khai mạnh mẽ và có hệ thống, nhất là từ khi Luật Đa dạng sinh học được thông qua năm 2008 và có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2009.

Công tác giáo dục, đào tạo, tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo tồn đa dạng sinh học được tăng cường.

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Thứ sáu, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về môi trường diễn ra thường xuyên, sâu rộng hơn, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ môi trường.

Dựa theo số liệu từng năm căn cứ theo kết quả thanh tra, kiểm tra, các đoàn thanh tra đã lập nhiều văn bản biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, trong đó đề nghị cấp có thẩm quyền xử phạt chiếm số lượng lớn. Việc kiểm tra được thực hiện một cách thường xuyên và nghiêm ngặt.

Ngoài ra, các vấn đề về khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế, xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường,… ngày càng được quan tâm và triển khai mạnh mẽ.

Những hạn chế

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Thứ nhất, một số quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường còn bộc lộ những bất cập, chưa phù hợp với thực tế; Còn chồng chéo, mâu thuẫn với các luật chuyên ngành khác có liên quan, chưa đáp ứng được yêu cầu hội nhập quốc tế.

Thứ hai, hệ thống tổ chức nghề nghiệp về bảo vệ môi trường tuy đã phát triển về số lượng nhưng còn yếu về chất lượng, chưa đáp ứng yêu cầu của quá trình phân cấp quản lý.

Thứ ba, đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường còn thấp, công tác bảo vệ môi trường và kiểm soát ô nhiễm ở một số lĩnh vực trọng điểm còn nhiều bất cập.

Thứ tư, do các quy định, quyết định xử lý vi phạm chưa được giám sát chặt chẽ nên dễ bị một số đối tượng lợi dụng, cố tình không chấp hành.

Giải pháp của pháp luật trong bảo vệ môi trường ở Việt Nam

Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường

Để pháp luật ngày càng phát huy vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường, cần phát huy những thành tích đã đạt được, đồng thời khắc phục những hạn chế trong công tác bảo vệ môi trường. Như sau:

Thứ nhất, cần nâng cao năng lực, vai trò lãnh đạo của các cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường. Cần có chiến lược huy động tài trợ trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Thứ hai, nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức trong hoạt động bảo vệ môi trường thông qua giáo dục, tuyên truyền, vận động,….

Thứ ba, lấy phương châm phòng ngừa là chính. Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.

Thứ tư, tăng cường hợp tác quốc tế, thực hiện các cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường.

Trên đây là thông tin về Vai trò của pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường. Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý hay bất kỳ thắc mắc có mong muốn được giải đáp nhanh chóng, vui lòng liên hệ với Luật Quốc Bảo qua số hotline/zalo: 076 338 7788. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho quý khách miễn phí.