Ai là người có công với cách mạng? Người có công với cách mạng gồm những ai? Có bao nhiêu chế độ ưu đãi dành cho người có công với cách mạng? Đó là những câu hỏi của rất nhiều bạn hỏi tìm hiểu.
“Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn Quả nhớ người trồng cây” là một truyền thống tốt của dân tộc ta, chăm sóc và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người thương binh, người bệnh binh và gia đình liệt sĩ và những người có công với cách mạng là chính sách và quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta. Quan điểm và tư tưởng của Đảng về công tác Chăm sóc, Bảo trợ, và Đối xử đối với thương binh, liệt sĩ và những người có công đã được Định chế bởi Nhà nước, đảm bảo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc chăm sóc những người có công với cách mạng. Điển hình là ban hành Nghị định-Luật Khuyến học khen thưởng những người có công với cách mạng, Nghị định-Luật quy định danh hiệu thi hảo Việt Nam và nhiều chính sách ưu đãi cho những người có công và người thân của họ với cách mạng. Trong bài viết này Luật Quốc Bảo xin chia sẻ như sau:
Mục lục
- 1 1. Người có công với cách mạng gồm những ai?
- 2 2. Chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng
- 3 3. 04 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực ưu đãi người có công với cách mạng
- 4 4. Xử lý vi phạm về chính sách với người có công với cách mạng
- 5 5. Quy định chuyển tiếp: kể từ ngày Pháp lệnh có hiệu lực thi hành (ngày 01/7/2021) thì:
- 6 6. Hoạt động đền ơn đáp nghĩa với người có công với cách mạng
1. Người có công với cách mạng gồm những ai?
Theo khoản 1 Điều 3 Pháp lệnh ưu đãi người có công với Cách mạng 2020, người có công với cách mạng bao gồm 12 đối tượng sau:
– Người hoạt động cách mạng trước ngày 01/01/1945;
– Người hoạt động cách mạng từ ngày 01/01/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945;
– Liệt sĩ;
– Bà mẹ Việt Nam anh hùng;
– Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân;
– Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến;
– Thương binh, bao gồm cả thương binh loại B được công nhận trước ngày 31/12/1993; người hưởng chính sách như thương binh;
– Bệnh binh;
– Người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học;
– Người hoạt động cách mạng, kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế bị địch bắt tù, đày;
– Người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế;
– Người có công giúp đỡ cách mạng.
Lưu ý: Thân nhân của người có công với cách mạng bao gồm cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con (con đẻ, con nuôi), người có công nuôi liệt sĩ.
2. Chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng
Chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng quy định tại Điều 5 Pháp lệnh ưu đãi người có công với Cách mạng 2020.
Cụ thể, tùy từng đối tượng, người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng được hưởng chế độ ưu đãi chủ yếu như sau:
– Trợ cấp hằng tháng, phụ cấp hằng tháng, trợ cấp một lần;
– Các chế độ ưu đãi khác bao gồm:
+ Bảo hiểm y tế;
+ Điều dưỡng phục hồi sức khỏe;
+ Cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình, phương tiện, thiết bị phục hồi chức năng cần thiết theo chỉ định của cơ sở chỉnh hình, phục hồi chức năng thuộc ngành lao động – thương binh và xã hội hoặc của bệnh viện tuyến tỉnh trở lên;
+ Ưu tiên trong tuyển sinh, tạo việc làm;
+ Hỗ trợ để theo học đến trình độ đại học tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân;
+ Hỗ trợ cải thiện nhà ở căn cứ vào công lao, hoàn cảnh của từng người hoặc khi có khó khăn về nhà ở;
+ Miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất ở, chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, công nhận quyền sử dụng đất ở, khi được mua nhà ở thuộc sở hữu của Nhà nước;
+ Ưu tiên giao hoặc thuê đất, mặt nước, mặt nước biển; ưu tiên giao khoán bảo vệ và phát triển rừng;
+ Vay vốn ưu đãi để sản xuất, kinh doanh;
+ Miễn hoặc giảm thuế theo quy định của pháp luật.
(Các chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng được hướng dẫn bởi Chương III Nghị định 75/2021/NĐ-CP.)
3. 04 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực ưu đãi người có công với cách mạng
Căn cứ Điều 7 Pháp lệnh ưu đãi người có công với Cách mạng 2020, có 04 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực ưu đãi người có công với cách mạng, bao gồm:
– Khai báo gian dối, giả mạo giấy tờ để hưởng chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng.
– Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền lợi của người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng.
– Vi phạm nguyên tắc quản lý, sử dụng kinh phí bảo đảm thực hiện các chính sách, chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, Quỹ Đền ơn đáp nghĩa.
– Lợi dụng việc thực hiện chính sách, chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, thân nhân của người có cộng với cách mạng để vi phạm pháp luật.
4. Xử lý vi phạm về chính sách với người có công với cách mạng
Theo Điều 55 Pháp lệnh ưu đãi người có công với Cách mạng 2020, các vi phạm về người có công với cách mạng xử lý như sau:
– Người giả mạo giấy tờ để được xem xét công nhận là người có công với cách mạng, hưởng chế độ ưu đãi người có công với cách mạng thì bị thu hồi quyết đình công nhận, chấm dứt hưởng chế độ ưu đãi và phải hoàn trả số tiền đã nhận.
– Người khai báo gian dối giấy tờ để được hưởng thêm chế độ ưu đãi người có công với cách mạng thì bị chấm dứt chế độ ưu đãi được hưởng thêm và phải hoàn trả số tiền đã nhận do khai báo gian dối.
– Người chứng nhận sai sự thật hoặc làm giả giấy tờ cho người khác để được xem xét công nhận là người có công với cách mạng; người lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền lợi của người có công với cách mạng thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
– Người vi phạm quy định về quản lý, sử dụng kinh phí bảo đảm thực hiện chính sách, chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng; lợi dụng chính sách, chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng để trục lợi: thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý theo quy định của pháp luật.
5. Quy định chuyển tiếp: kể từ ngày Pháp lệnh có hiệu lực thi hành (ngày 01/7/2021) thì:
– Người hy sinh, người bị thương, người bị bệnh trước ngày 01/7/2021 nếu không đủ điều kiện, tiêu chuẩn công nhận người có công với cách mạng theo quy định của Pháp lệnh này thì được áp dụng điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định tại Pháp lệnh số 26/2005/PL-UBTVQH11 được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Pháp lệnh số 04/2012/PL-UBTVQH13.
– Người có công với cách mạng là thương binh, người hưởng chính sách như thương binh, bệnh binh, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên chết trước ngày 01/7/2021 thì vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên tại thời điểm người có công với cách mạng chết được hưởng trợ cấp tuất; trường hợp vợ chưa đủ 55 tuổi hoặc chồng chưa đủ 60 tuổi tại thời điểm người có công với cách mạng chết thì trợ cấp tuất được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
6. Hoạt động đền ơn đáp nghĩa với người có công với cách mạng
Cùng với chính sách ưu đãi của Nhà nước, việc thúc đẩy truyền thống dân tộc “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền đáp ân huệ”, phong trào chăm sóc người thương binh, người bệnh, gia đình liệt sĩ và những người có công với cách mạng đã trở thành một phần quan trọng của truyền thống dân tộc. Tình cảm và trách nhiệm của toàn xã hội là nội dung quan trọng trong các diễn đàn, đã đánh thức những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, kêu gọi sức mạnh của toàn xã hội, đã trở thành nhiệm vụ thường xuyên. Với nhiều hoạt động thiết thực được phát triển từ các làng, xã, phường, đã đi sâu vào trong tâm trí của mỗi công dân, tạo ra sức mạnh vật chất và tinh thần để đóng góp cho việc chăm sóc những người có công với cách mạng trong thời kỳ hiện nay.
Qua những công việc thực tiễn trong những năm qua, với sự quan tâm của các ủy ban Đảng ở mọi cấp, sự phản hồi của các bộ, ngành, tổ chức đại chúng và nhân dân toàn quốc, phong trào đã được thực hiện rộng rãi với các chương trình sau: Quỹ “Báo ân và Báo đáp”, nhà báo ân, vườn báo ân, sổ tiết kiệm báo ân, chăm sóc các bà mẹ cha liệt sĩ cô đơn và già yếu, trẻ mồ côi liệt sĩ, và chăm sóc các bà mẹ Việt Nam Anh hùng. Những phong trào này đã đưa vào trò chơi tối đa sức mạnh đồng lòng của cộng đồng dân cư, góp phần ổn định và cải thiện cuộc sống vật chất và tinh thần của các chiến sĩ bị thương, người thân của các liệt sĩ và những người có công với cách mạng. Năm 2020, phong trào “Báo ân” đã nhận được hỗ trợ hơn 472 tỷ đồng, xây dựng hơn 6.100 căn nhà mới, sửa chữa gần 3.000 căn nhà với tổng số tiền gần 272 tỷ đồng; trên toàn quốc, có 4.183 bà mẹ Việt Nam Anh hùng còn sống và nhận được chăm sóc và hỗ trợ suốt đời từ các đơn vị và tổ chức. Ngoài ra, thực hiện Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26 tháng 4 năm 2013 của Thủ tướng, cho đến nay, đã hỗ trợ 393.707 hộ gia đình người có công với cách mạng trong lĩnh vực nhà ở với tổng chi phí kinh tế là 10.654 tỷ đồng, trao tặng 61.654 sổ tiết kiệm báo ân trị giá gần 104 tỷ đồng. Đồng thời, hơn 16.000 hộ nghèo đã được loại bỏ.
Trong năm 2021, kỷ niệm 74 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ, được ủy quyền bởi Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Lao động – Thương binh và Xã hội trao tặng Chủ tịch nước quà cho gần 1.562 người có công với cách mạng và gia đình người có công với cách mạng, với tổng ngân sách gần 480.3386 triệu đồng. Đồng thời, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội dự định tổ chức các hoạt động kỷ niệm chính khóa, bao gồm:
Năm 2021, kỷ niệm 74 năm Ngày Thương binh liệt sĩ, được uỷ quyền bởi Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Lao động – Thương binh và Xã hội đã trao tặng Quà của Nhà nước cho gần 1.562 người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng, với tổng ngân sách gần 480.3386 triệu đồng. Đồng thời, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội dự định tổ chức các hoạt động kỷ niệm chính trong đó bao gồm:
- Tổ chức lễ dâng hương, tưởng niệm liệt sỹ tại Đài liệt sỹ và dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh;
- Tổ chức lễ dâng hương và thắp nến tưởng niệm liệt sỹ tại các nghĩa trang liệt sỹ trên toàn quốc;
- Hoàn thiện chế độ, chính sách đối với người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng;
- Tập hợp quỹ biết ơn;
- Xây dựng kế hoạch tổng thể về hệ thống cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng người có công với cách mạng trong giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050;
- Tổng kết dự án tìm kiếm và thu thập hài cốt liệt sỹ, xác định danh tính liệt sỹ mất tích giai đoạn 2013 – 2020 và lập kế hoạch thực hiện nhiệm vụ giai đoạn 2021 – 2030 và những năm tiếp theo;
- Thăm hỏi và tặng quà cho người có công với cách mạng và gia đình chính sách tại địa phương và các trung tâm chăm sóc, nuôi dưỡng người có công với cách mạng;
- Tuyên truyền phổ biến các nguyên tắc, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về ưu đãi người có công với cách mạng, tập trung vào nội dung của Nghị định số 02/2020/UBTVQH14 và các văn bản hướng dẫn thực hiện; ví dụ tiêu biểu của những người làm việc với người có công;
