Doanh nghiệp có quy mô lớn phải kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm

Doanh nghiệp có quy mô lớn phải kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm? Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng minh bạch và yêu cầu cao về tính trung thực trong thông tin tài chính, việc kiểm toán báo cáo tài chính không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với nhiều doanh nghiệp.

Đặc biệt, theo quy định mới nhất tại Luật sửa đổi, bổ sung Luật Kiểm toán độc lập (ban hành ngày 29/11/2024) và Nghị định số 90/2025/NĐ-CP, từ năm tài chính 2025, doanh nghiệp có quy mô lớn chính thức trở thành đối tượng bắt buộc phải kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm. Đây là một thay đổi mang tính bước ngoặt, ảnh hưởng sâu rộng tới nhiều doanh nghiệp trước đây chưa từng nằm trong diện phải kiểm toán.

Vậy thế nào là “doanh nghiệp có quy mô lớn”? Tiêu chí xác định cụ thể ra sao? Và doanh nghiệp cần chuẩn bị những gì để tuân thủ đúng quy định từ năm 2025? Hãy cùng Luật Quốc Bảo tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Ngoài ra, Luật Quốc Bảo chuyên tư vấn và giải quyết các vấn đề pháp lý: Tư vấn thành lập viện đào tạo tư nhân, thủ tục thành lập công ty, Thành lập trung tâm ngoại ngữ, thành lập trung tâm tư vấn du học, thành lập nhóm trẻ, xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm, xin visa, giấy phép lao động cho người nước ngoài: hãy liên hệ với Luật Quốc Bảo hotline/Zalo: 0763387788 để được giải đáp nhanh chóng nhất nhé!

Từ năm 2025, doanh nghiệp có quy mô lớn bắt buộc phải kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm

1. Căn cứ pháp lý

Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán độc lập ban hành ngày 29/11/2024 và Nghị định hướng dẫn thi hành số 90/2025/NĐ-CP, bắt đầu từ năm tài chính 2025, các doanh nghiệp có quy mô lớn sẽ trở thành đối tượng bắt buộc phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm, ngay cả khi không thuộc các nhóm ngành, lĩnh vực có yêu cầu đặc thù trước đó.

2. Tiêu chí xác định doanh nghiệp có quy mô lớn

Theo quy định tại Nghị định số 90/2025/NĐ-CP, ban hành nhằm hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi, bổ sung Luật Kiểm toán độc lập, việc xác định một doanh nghiệp có thuộc diện “quy mô lớn” hay không sẽ căn cứ vào số liệu tài chính và lao động của năm tài chính liền trước, cụ thể là năm 2024 đối với kỳ báo cáo tài chính năm 2025.

Để được coi là doanh nghiệp có quy mô lớn, tổ chức đó cần đáp ứng ít nhất 2 trong 3 tiêu chí sau đây:

Giải thích chi tiết các tiêu chí:

• Tiêu chí 1: Số lao động tham gia BHXH bình quân năm
  • Là tổng số lao động có tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trong năm, chia đều cho 12 tháng.
  • Công thức tính:
    Số lao động bình quân = Tổng lao động tham gia BHXH của 12 tháng / 12
  • Nguồn số liệu: Dựa trên chứng từ nộp BHXH hàng tháng và hồ sơ quản lý nhân sự.
• Tiêu chí 2: Tổng doanh thu trong năm
  • Là tổng doanh thu thuần từ bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ ghi nhận trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh năm 2024.
  • Doanh nghiệp có doanh thu vượt mốc 300 tỷ đồng/năm sẽ được coi là đạt tiêu chí này.
• Tiêu chí 3: Tổng tài sản tại thời điểm cuối năm
  • Là giá trị tổng cộng tài sản trên Bảng cân đối kế toán tại ngày 31/12/2024.
  • Bao gồm tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn. Nếu tổng tài sản vượt 100 tỷ đồng, doanh nghiệp được coi là đạt tiêu chí này.

Lưu ý quan trọng:

• ✅ Doanh nghiệp chỉ cần đáp ứng từ 2 trong 3 tiêu chí nêu trên sẽ được xếp vào nhóm doanh nghiệp có quy mô lớn.
• Khi đã thuộc diện quy mô lớn, doanh nghiệp sẽ bắt buộc phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm, bắt đầu từ kỳ báo cáo tài chính năm 2025.
• Việc đánh giá này là hàng năm, nên nếu doanh nghiệp tăng trưởng vượt các ngưỡng trong tương lai, sẽ phải kiểm toán ngay năm tiếp theo.

Cách xác định các chỉ tiêu đánh giá quy mô doanh nghiệp

Để xác định một doanh nghiệp có thuộc nhóm “quy mô lớn” theo quy định của Nghị định 90/2025/NĐ-CP hay không, cần dựa vào số liệu thực tế của năm tài chính trước liền kề, cụ thể là năm 2024 đối với kỳ kiểm toán bắt buộc năm 2025. Ba chỉ tiêu cần được rà soát và tính toán một cách chính xác gồm:

1. Số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm

• Cách tính:

Sử dụng công thức: Số lao động bình quân năm= Tổng số lao động tham gia BHXH 12 tháng/12

• • Đây là số lao động có tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc tại doanh nghiệp trong suốt năm 2024.
• Nguồn số liệu:
  • Dữ liệu được lấy từ chứng từ nộp BHXH hàng tháng, thường do bộ phận kế toán hoặc nhân sự lưu trữ.
  • Lưu ý: Chỉ tính những lao động có ký hợp đồng lao động hợp pháp và thực sự tham gia BHXH theo quy định.
• Ví dụ minh họa:
  • Nếu doanh nghiệp có số lao động tham gia BHXH từ tháng 1 đến tháng 12 lần lượt là:
    195, 200, 198, 202, 205, 210, 215, 220, 210, 205, 200, 195
  • Tổng cộng: 2.455 người ⇒ Bình quân năm = 2.455 / 12 = 204,6 người
  • ⇒ Đáp ứng tiêu chí “Trên 200 người”.

Tổng doanh thu trong năm

• Khái niệm:
  • Là tổng doanh thu thuần từ hoạt động sản xuất, kinh doanh chính của doanh nghiệp trong năm tài chính 2024, không bao gồm thuế GTGT đầu ra.
• Nguồn số liệu:
  • Chỉ tiêu được lấy từ Báo cáo tài chính năm 2024, cụ thể là chỉ tiêu “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
• Cơ sở pháp lý:
  • Báo cáo tài chính phải được lập theo quy định của Luật Kế toán hiện hành, đúng mẫu, đúng chuẩn mực, được người đại diện pháp luật ký xác nhận.
• Lưu ý:
  • Đối với các doanh nghiệp có nhiều mảng hoạt động (bán hàng, dịch vụ, bất động sản, đầu tư tài chính, v.v.), cần đảm bảo không tính trùng hoặc bỏ sót khi tổng hợp doanh thu.

Tổng tài sản tại thời điểm cuối năm

• Khái niệm:
  • Là tổng giá trị tài sản mà doanh nghiệp sở hữu hoặc kiểm soát tại thời điểm ngày 31/12/2024 – thời điểm kết thúc kỳ kế toán năm.
• Nguồn số liệu:
  • Lấy từ chỉ tiêu “Tổng cộng tài sản” trên Bảng cân đối kế toán của Báo cáo tài chính năm 2024.
• Cấu phần tổng tài sản bao gồm:
  • Tài sản ngắn hạn (tiền mặt, hàng tồn kho, khoản phải thu…)
  • Tài sản dài hạn (bất động sản, máy móc thiết bị, tài sản cố định hữu hình và vô hình…)
• Lưu ý:
  • Báo cáo tài chính cần được lập chính xác và phản ánh trung thực tình hình tài sản của doanh nghiệp. Nếu có điều chỉnh sau kiểm toán (năm 2024), cần sử dụng số liệu sau điều chỉnh để xác định tổng tài sản.

✅ Tóm lại:

Việc xác định các chỉ tiêu quy mô không chỉ mang ý nghĩa pháp lý mà còn có ảnh hưởng trực tiếp đến nghĩa vụ kiểm toán của doanh nghiệp trong năm tiếp theo. Vì vậy, doanh nghiệp nên thực hiện kiểm tra, rà soát và tổng hợp các chỉ tiêu này ngay từ đầu năm 2025, dựa trên số liệu thực tế năm 2024, để chủ động lên kế hoạch kiểm toán nếu thuộc diện bắt buộc.

Trường hợp miễn kiểm toán đối với doanh nghiệp có quy mô lớn

Theo quy định tại Nghị định 90/2025/NĐ-CP, bên cạnh việc mở rộng đối tượng bắt buộc kiểm toán là doanh nghiệp có quy mô lớn, pháp luật cũng đưa ra cơ chế linh hoạt cho các doanh nghiệp có thay đổi về quy mô trong quá trình hoạt động. Cụ thể, doanh nghiệp dù đã từng thuộc diện “quy mô lớn” nhưng nếu không còn duy trì các tiêu chí quy mô trong một khoảng thời gian nhất định, thì có thể được miễn kiểm toán bắt buộc.

Điều kiện để được miễn kiểm toán:

Doanh nghiệp đã từng được xác định là có quy mô lớn, nhưng sẽ không còn phải thực hiện kiểm toán bắt buộc báo cáo tài chính năm kế tiếp nếu:

🔁 Trong 02 năm tài chính liên tiếp, doanh nghiệp không còn đáp ứng ít nhất 2 trong 3 tiêu chí về quy mô (lao động, doanh thu, tài sản) như đã nêu ở mục 2.

Ví dụ minh họa:

• Năm 2024: Doanh nghiệp A đạt 2/3 tiêu chí ⇒ thuộc diện quy mô lớn ⇒ phải kiểm toán BCTC 2025.
• Năm 2025: Chỉ đạt 1/3 tiêu chí ⇒ chưa được miễn kiểm toán, vẫn phải kiểm toán BCTC 2026.
• Năm 2026: Tiếp tục chỉ đạt 1/3 tiêu chí ⇒ đủ điều kiện 02 năm liên tiếp không đạt chuẩn quy mô lớn ⇒ được miễn kiểm toán bắt buộc từ BCTC 2027.

Lưu ý quan trọng:

• Việc đánh giá miễn kiểm toán phải dựa trên số liệu thực tế của từng năm tài chính, và cần được ghi nhận, lưu hồ sơ đầy đủ để làm căn cứ khi cơ quan quản lý kiểm tra.
• Nếu trong các năm tiếp theo, doanh nghiệp đạt lại 2 trong 3 tiêu chí quy mô lớn, thì sẽ quay trở lại diện bắt buộc kiểm toán từ năm tài chính tiếp theo.

Khuyến nghị cho doanh nghiệp:

• Theo dõi sát biến động quy mô hàng năm, đặc biệt trong giai đoạn kinh doanh có biến động về lao động, doanh thu hoặc tài sản.
• Lưu trữ đầy đủ hồ sơ chứng minh việc không còn đạt tiêu chí quy mô lớn (BCTC, hồ sơ BHXH…) để sử dụng khi cần chứng minh lý do miễn kiểm toán.
• Chủ động trao đổi với công ty kiểm toán, kế toán nội bộ hoặc tư vấn pháp lý để đảm bảo tuân thủ quy định và tránh rủi ro pháp lý.

Thời điểm áp dụng và quy định chuyển tiếp

Việc bắt buộc kiểm toán báo cáo tài chính đối với doanh nghiệp có quy mô lớn không được áp dụng ngay lập tức từ thời điểm ban hành luật mà có lộ trình rõ ràng. Điều này nhằm giúp các doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị, rà soát dữ liệu và lên kế hoạch thực hiện kiểm toán một cách chủ động.

Thời điểm có hiệu lực của quy định mới:

• Nghị định số 90/2025/NĐ-CP – hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi, bổ sung Luật Kiểm toán độc lập (ban hành ngày 29/11/2024) – chính thức có hiệu lực từ ngày 14/04/2025.

Thời điểm áp dụng kiểm toán bắt buộc đối với doanh nghiệp quy mô lớn:

• Quy định áp dụng từ kỳ báo cáo tài chính năm 2025 trở đi.
• Căn cứ đánh giá quy mô doanh nghiệp sẽ dựa trên số liệu của năm tài chính 2024.

📌 Tóm lại:
Nếu trong năm 2024, doanh nghiệp đạt từ 2 trong 3 tiêu chí quy mô lớn, thì bắt buộc phải thực hiện kiểm toán độc lập đối với báo cáo tài chính năm 2025.

Cơ chế chuyển tiếp:

• Việc xác định đối tượng kiểm toán không dựa trên thời điểm ban hành luật, mà dựa trên dữ liệu năm trước kỳ kiểm toán.
• Doanh nghiệp không bị yêu cầu kiểm toán ngay trong năm 2024, kể cả khi đạt tiêu chí quy mô lớn.
• Quy định áp dụng từ kỳ lập báo cáo tài chính năm 2025, nghĩa là doanh nghiệp có thể:
  • Rà soát lại số liệu năm 2024 ngay trong đầu năm 2025.
  • Có đủ thời gian lựa chọn và ký hợp đồng với công ty kiểm toán độc lập trước khi lập BCTC năm 2025.

Ví dụ minh họa lộ trình áp dụng:

Khuyến nghị cho doanh nghiệp:

• Ngay từ đầu năm 2025, doanh nghiệp cần rà soát và tổng hợp:
  • Báo cáo tài chính năm 2024
  • Số liệu lao động tham gia BHXH trong năm 2024
• Nếu xác định thuộc diện quy mô lớn, cần:
  • Chủ động tìm kiếm công ty kiểm toán độc lập đủ điều kiện hành nghề
  • Ký hợp đồng kiểm toán kịp thời, tránh bị xử phạt hành chính hoặc chậm công bố BCTC theo quy định pháp luật.

Kết luận & Khuyến nghị đối với doanh nghiệp

Trước quy định mới này, các doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:

1. Rà soát, đối chiếu số liệu:
   • Kiểm tra kỹ Báo cáo tài chính năm 2024.
   • Tổng hợp số liệu lao động tham gia BHXH từng tháng trong năm 2024.
2. Đánh giá khả năng thuộc diện “doanh nghiệp quy mô lớn”:
   • Nếu doanh nghiệp đạt từ 2/3 tiêu chí ⇒ thuộc diện phải kiểm toán báo cáo tài chính từ năm 2025.
3. Chủ động kế hoạch kiểm toán:
   • Tìm kiếm và ký hợp đồng với công ty kiểm toán độc lập đủ điều kiện ngay từ đầu năm 2025 để đảm bảo tuân thủ quy định.
4. Theo dõi sát tình hình doanh nghiệp trong các năm tiếp theo:
   • Nếu doanh nghiệp có xu hướng giảm quy mô và 2 năm liên tiếp không còn thuộc diện quy mô lớn ⇒ có thể đề xuất miễn kiểm toán bắt buộc.

Lưu ý quan trọng

• Việc không thực hiện kiểm toán trong khi thuộc diện bắt buộc có thể dẫn đến xử phạt hành chính, ảnh hưởng đến độ tin cậy của báo cáo tài chính, cũng như khó khăn trong tiếp cận vốn, đấu thầu, niêm yết, hoặc giao dịch với đối tác.
• Doanh nghiệp nên phối hợp chặt chẽ với bộ phận kế toán, nhân sự và tư vấn pháp lý để đảm bảo tuân thủ đúng quy định từ năm 2025.

Dịch vụ pháp lý Luật Quốc Bảo – tư vấn chuyên sâu và thực hiện 24/7 toàn quốc

Đánh Giá Dịch Vụ Pháp Lý Luật Quốc Bảo – Uy Tín, Chuyên Nghiệp và Luôn Đồng Hành

Trong bối cảnh nhu cầu pháp lý ngày càng gia tăng và phức tạp như hiện nay, việc tìm được một đơn vị tư vấn và hỗ trợ pháp lý uy tín, chuyên sâu không phải là điều dễ dàng. Sau thời gian trải nghiệm dịch vụ tại Luật Quốc Bảo, tôi cảm thấy rất hài lòng và tin tưởng, bởi chất lượng dịch vụ không chỉ đến từ trình độ chuyên môn mà còn từ cách phục vụ tận tâm và chuyên nghiệp.

1. Đội ngũ luật sư chuyên nghiệp, kiến thức vững vàng

Ấn tượng đầu tiên đến từ đội ngũ luật sư và chuyên viên pháp lý của Luật Quốc Bảo. Họ không chỉ có bằng cấp, kinh nghiệm chuyên sâu trong nhiều lĩnh vực (doanh nghiệp, dân sự, đất đai, hôn nhân – gia đình, lao động, hình sự…) mà còn có thái độ làm việc rất nghiêm túc và trách nhiệm. Mọi câu hỏi, thắc mắc của tôi đều được giải đáp rõ ràng, cụ thể và đúng trọng tâm, giúp tôi đưa ra quyết định đúng đắn và hợp pháp.

2. Tư vấn nhanh chóng, hỗ trợ 24/7 – bất kể ngày đêm

Một điểm cộng rất lớn là dịch vụ hỗ trợ 24/7, điều mà không phải công ty luật nào cũng làm được. Dù là cuối tuần hay đêm khuya, chỉ cần liên hệ qua hotline hoặc Zalo, luôn có người trực và phản hồi nhanh chóng. Với những vấn đề gấp như tranh chấp, kiểm tra hợp đồng, xử lý thủ tục hành chính khẩn cấp, đây thực sự là một lợi thế không nhỏ.

3. Dịch vụ toàn quốc – không bị giới hạn địa lý

Dù tôi đang sinh sống ở tỉnh xa, nhưng Luật Quốc Bảo vẫn hỗ trợ rất hiệu quả thông qua hình thức tư vấn online (Zoom, điện thoại, email), đồng thời còn nhận làm trọn gói hồ sơ và gửi chuyển phát tận nơi. Đặc biệt, trong một vụ việc liên quan đến đất đai tại TP.HCM, họ còn cử người đại diện làm việc trực tiếp với cơ quan chức năng thay tôi.

4. Chi phí hợp lý, minh bạch

Trước khi tiến hành dịch vụ, Luật Quốc Bảo luôn gửi báo giá chi tiết, có hợp đồng rõ ràng, không phát sinh chi phí bất ngờ. Với những dịch vụ tư vấn đơn lẻ, họ còn hỗ trợ miễn phí hoặc tính mức phí rất phải chăng. Điều này thể hiện sự minh bạch và lấy khách hàng làm trung tâm trong cách vận hành.

5. Hỗ trợ pháp lý toàn diện – từ tư vấn đến đại diện pháp luật

Không chỉ dừng lại ở tư vấn, Luật Quốc Bảo còn nhận soạn thảo hợp đồng, đăng ký kinh doanh, tranh tụng tại tòa, giải quyết tranh chấp, đại diện pháp lý cho cá nhân và doanh nghiệp… Bạn có thể xem đây như một “bác sĩ gia đình” trong lĩnh vực pháp luật – luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ đúng lúc.

Tổng Kết:

Luật Quốc Bảo là một đơn vị cung cấp dịch vụ pháp lý đáng tin cậy, đặc biệt phù hợp với cá nhân và doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp pháp lý toàn diện, linh hoạt và đồng hành lâu dài. Từ chất lượng chuyên môn đến thái độ phục vụ, từ khả năng xử lý tình huống đến giá cả hợp lý – tất cả đều mang đến trải nghiệm đáng giá.

Đánh giá tổng thể: 5/5 sao
Khuyến nghị: Rất nên trải nghiệm – đặc biệt với những vấn đề pháp lý phức tạp hoặc cần giải quyết gấp.